مساوی بودن کوچک و بزرگ، در برابر قدرت خدا

پرسش :آیا در برابر قدرت خداوند کوچک و بزرگ متفاوتند؟

پاسخ اجمالی :قران کوچک و بزرگ را در برابر قدرت خدا یکسان دانسته و می فرماید: «خداوند آسمانها و زمین را نگه مى دارد تا از مسیر خود منحرف نشوند». هم چنین می فرماید: «آیا آنها پرندگانى را که بر فراز آسمان تسخیر شده اند ندیدند؟».  در واقع خداوند گاه آفرینش آسمان را نشانه وجود خود دانسته و گاه خلقت پشه را. گاه به منبع عظیم انرژی مثل خورشید قسم می خورد و گاه به میوه کوچکی مثل انجیر. بنابراین واژه هایی مثل سخت و پیچیده و بزرگ، تنها در برابر موجودات محدود قابل طرح است و در برابر قدرت نامحدود خدا معنایی ندارد.

پاسخ :خداى متعال در آیات قرآن بارها این مسأله را خاطر نشان مى کند که در برابر قدرت خداوند کوچک و بزرگ یکسان است. گاهى نگهدارى آسمانها و زمین در جاى خود به قدرت خداوند استناد داده شده مثل آیه ۴۱ سوره «فاطر» که مى فرماید: (خداوند آسمانها و زمین را نگه مى دارد تا از مسیر خود منحرف نشوند و زائل نگردند)؛ «إِنَّ اللّهَ یُمْسِکُ السَّماواتِ وَ الأَرْضَ أَنْ تَزُولا».
در آیات دیگر قرآن همین تعبیر در مورد نگهدارى پرندگان بر فراز امواج هوا آمده است، مثل آیه ۷۹ سوره «نحل» که مى فرماید: (آیا آنها پرندگانى را که بر فراز آسمان تسخیر شده اند ندیدند؟ هیچ کس جز خدا آنها را نگاه نمى دارد، در این امر نشانه هائى است از عظمت و قدرت خدا براى آنها که ایمان مى آورند)؛ «أَ لَمْ یَرَوْا إِلَى الطَّیْرِ مُسَخَّرات فِی جَوِّ السَّماءِ ما یُمْسِکُهُنَّ إِلاَّ اللّهُ إِنَّ فِی ذلِکَ لَآیات لِقَوْم یُؤْمِنُونَ».
این هماهنگى تعبیرات، نشان مى دهد: براى قدرت بى انتهاى پروردگار نگاهدارى مجموعه کرات آسمان و زمین، همچون نگاهدارى یک پرنده بر فراز امواج هوا است.
در یک جا آفرینش آسمان پهناور را نشانه وجود خود معرفى مى کند، و در جاى دیگر آفرینش حشره کوچکى همچون پشه را.
گاهى به «خورشید» سوگند یاد مى کند که منبع عظیم انرژى در عالم هستى است، و گاه به میوه بسیار ساده اى همچون «انجیر» قسم مى خورد.
اشاره به این که: در برابر قدرت او کوچک و بزرگ فرقى ندارند.
امیرمؤمنان على(علیه السلام) مى فرماید: «وَ مَا الْجَلِیْلُ وَ اللَّطِیْفُ وَ الثَّقِیْلُ وَ الْخَفِیْفُ، وَ الْقَوِىُّ وَ الضَّعِیْفُ، فِى خَلْقِهِ إِلاّ سَواءٌ»؛ (کوچک و بزرگ، سنگین و سبک، قوى و ناتوان، همه در برابر توانائى او یکسانند). (۱)
دلیل همه این مسائل یک چیز است و آن این که: وجود خداوند وجودى است بى نهایت از هر جهت، و دقت روى مفهوم «بى نهایت» این حقیقت را به خوبى ثابت مى کند: مفاهیمى همچون «سخت» و «آسان»، «کوچک» و «بزرگ»، «پیچیده» و «ساده»، تنها در برابر موجودات محدود قابل طرح است، اما هنگامى که سخن از قدرت نامحدود به میان آید این مفاهیم به کلى تغییر شکل مى دهند و همگى در یک صف و یک ردیف قرار مى گیرند، بى آن که کمترین تفاوتى در این مقایسه با هم داشته باشند! (دقت کنید). (۲)

پی نوشت :

(۱). «نهج البلاغه»، خطبه ۱۸۵.

(۲). گرد آوری از کتاب: تفسیر نمونه، آیت الله العظمی مکارم شیرازی، دار الکتب الإسلامیه، چاپ بیست و ششم، ج ۱۸، ص ۳۰۸.

نرم افزار شبهات کلامی

https://makarem.ir